Jak rozpoznać uzależnienie od telefonu i infoholizmu.

13 lutego 2023

Współczesne multimedia wywołują silne uzależnienie psychiczne. Uzależnienie psychiczne jest silną i niezwykle trudną do opanowania potrzebą, a czasem nawet przymusem psychicznym, do kontynuowania przyjmowania określonego środka lub powtarzania określonej czynności.

Mechanizm tego uzależnienia prowadzi do konieczności uzyskania efektu natury emocjonalnej, rozładowania napięcia spowodowanego głodem psychicznym, dla przyjemności, dla złagodzenia nieprzyjemnego samopoczucia. O zależności psychicznej, np. od telefonu komórkowego, możemy mówić wtedy, kiedy osoba uzależniona nie potrafi samodzielnie przerwać zachowań kompulsywnych, które prowadzą do ciągłego wykonywania danej czynności, od której jednostka jest uzależniona (M. Jędrzejko, A. Taper 2010)

Analizując specyfikę uzależnienia od telefonu komórkowego wyróżnić można cechy charakterystyczne osoby uzależnionej od telefonu komórkowego (M. Jędrzejko, A. Taper 2010)

- telefon komórkowy stanowi dla niej najważniejsze narzędzie służące do codziennych kontaktów z innymi osobami;

- z telefonem nie rozstaje się nawet na chwilę;

- przywiązuje bardzo duże znaczenie do posiadania telefonu komórkowego, co jest związane z pojawieniem się nowego wzorca prestiżu społecznego łączącego się z byciem właścicielem telefonu komórkowego;

- odczuwa głęboki dyskomfort (zły nastrój, niepokój, ataki paniki) w sytuacji, kiedy jest pozbawiona dostępu do naładowanego aparatu komórkowego;

- korzystanie przez nią z telefonu nie jest uwarunkowane koniecznością, lecz czynnikami o charakterze emocjonalnym i społecznym;

- telefon staje się dla niej swoistym „pośrednikiem” w kontaktach z innymi ludźmi;

- odczuwa przymus ciągłego kontaktowania się z kimś;

- telefon jest jej potrzebny do sprawowania kontroli nad obiektem uczuć;

- jako usprawiedliwienie ciągłego korzystania z telefonu komórkowego podaje wygodę i bezpieczeństwo;

- przejawia silną potrzebę przynależności do grupy i zdobycia jej uznania np. odbieranie telefonu i prowadzenie licznych rozmów telefonicznych może świadczyć w oczach innych osób, że jego właściciel intensywnie uczestniczy w relacjach społecznych i że jest potrzebny wielu osobom;

- obawia się samotności oraz często cierpi na fobię społeczną, a jednocześnie, zazwyczaj, maskuje lęki z tym związane;

- w niektórych przypadkach mogą również pojawić się negatywne stany emocjonalne.

Wśród zasygnalizowanych objawów i cech wskazujących na uzależnienie od telefonu komórkowego dominuje głównie przywiązywanie dużej wagi do posiadania tego rodzaju urządzenia oraz odczuwanie dyskomfortu w przypadku braku dostępu do niego. Ten ostatni objaw przypomina jeden z syndromów zespołu odstawienia, który występuje w przypadku uzależnienia fizycznego, np. od alkoholu czy narkotyków. W tym przypadku jest to jednak problem natury psychicznej, a nie biologicznej. Innym syndromem uzależnienia od telefonu są nieudane próby kontrowania czasu korzystania z urządzenia.

By mówić o jakimkolwiek uzależnieniu, musi ono trwać przez jakiś czas, absorbować osobę nim dotkniętą i przeszkadzać jej w codziennym funkcjonowaniu na tyle intensywnie, że dostrzeże ona problem samodzielnie lub dostrzegą go osoby z rodziny lub koledzy z pracy. Jest to zatem zjawisko kilkufazowe. Od tego, na jakim etapie uzależnienia dana osoba zda sobie z niego sprawę zależy powodzenie terapii i szansa na pozytywne rozwiązanie kryzysu.

Bibliografia:

Jędrzejko M., Taper A., Jak kształtować kontakt dziecka z multimediami?, Pedagogium, Warszawa 2010.

Jędrzejko M., Taper A., Mechanizmy uzależnień w wielkiej sieci, Pedagogium, Warszawa 2010.

Pstrąg D., Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 2000.

Zeszyty Naukowe WSOWL Nr 4 (170) 2013, Ewelina Oszewska